ସେପ୍ଟେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଲାଗୁ ହେବ ଚେକ୍ ସହିତ ଜଡିତ ଏହି ନିୟମ: ଜାଣନ୍ତୁ ଆପଣ କିପରି ହେବେ ଉପକୃତ

୨୦୨୦ ମସିହାରେ, ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଆରବିଆଇ) ଉନ୍ନତ ତଥା ନିରାପଦ ଚେକ୍ ସିଷ୍ଟମ, ଚେକ୍ ଟ୍ରଙ୍କେସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ଯଥା CTS ଲାଗୁ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ମୁଦ୍ରା ନୀତି କମିଟି ଦ୍ବାରା ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ଘୋଷଣା କରି ରାଜ୍ୟପାଳ ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କ୍ଲିୟରାନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ଚେକ୍ ଟ୍ରଙ୍କେସନ୍ ସିଷ୍ଟମ ଅଧୀନରେ ନଥିବା ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୮,୦୦୦ ଶାଖା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା CTS ଅଧୀନରେ ଅଣାଯିବ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାର ପ୍ରାୟ ୧,୫୦,୦୦୦ ବ୍ୟାଙ୍କ ଶାଖା ଅଛି |

ବ୍ୟାଙ୍କ ଗ୍ରାହକମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି

CTS ଅଧୀନରେ, କାଗଜହୀନ ଅଣ-ଶାରୀରିକ ଯାଞ୍ଚ ଦେୟ ଏବଂ ଜମା ପାଇଁ କରାଯାଇଥାଏ | ଯଦି ଆପଣ CTS ଅର୍ଥାତ୍ ଚେକ୍ ଟ୍ରଙ୍କେସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ସ ସହିତ ଏକ ଚେକ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ତେବେ ଆପଣଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଶୀଘ୍ର ହୋଇଯିବ | ଏହା ସୁରକ୍ଷିତ ଅର୍ଥନୈତିକ କାରବାରର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା | ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କ ଚେକ୍ କ୍ଲିୟରାନ୍ସ ହେବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ଅନ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଯିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ |

ଏହି ସିଷ୍ଟମ ଅଧୀନରେ, ଗୋଟିଏ ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ଅନ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଚେକ୍ ପରିବହନ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଚେକ୍ ର ଏକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଇମେଜ ପଠାଯାଏ, ଯାହା କାମକୁ ସହଜ କରିଥାଏ | ଏହା ସହିତ, MICR ବ୍ୟାଣ୍ଡ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ପଠାଯାଏ | ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସମୟ ସଞ୍ଚୟ କରେ |

୨୦୧୦ ରେ ଲଂଚ ହୋଇଥିଲା ସିଟିଏସ
ଚେକ୍ ଟ୍ରଙ୍କେସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ପ୍ରଥମେ ଭାରତରେ ୨୦୧୦ ରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଏହା ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା | ସିଷ୍ଟମ୍ ଅଧୀନରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଚେକ୍ ଏବଂ କ୍ୟାପଚର ସିଷ୍ଟମ୍ (ସ୍କାନର୍, କୋର୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରୟୋଗ) ସାହାଯ୍ୟରେ ଚେକ୍ ର ଇମେଜ ନେଇଥାଏ |

CTS ର ଅନେକ ସୁବିଧା ଅଛି | ଯଥା
-୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ CTS ଚେକର କ୍ଲିୟରାନ୍ସ ସମ୍ଭବ
-ଏହିପରି ଚେକର ନକଲି ବ୍ୟବହାର ଅସମ୍ଭବ ଅଟେ |
-ଚେକ୍ ହଜିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ |
-ଦେଶର ଯେକୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କରେ କ୍ଲିୟରାନ୍ସ ସୁବିଧା |
ସମସ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଚେକ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହେବ |

ଠକେଇକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ହେଲ୍ପଲାଇନ ସ୍ଥାପନ କରିବ
ଠକେଇ ବିରୋଧରେ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ସେବା ପାଇଁ ଏହା ନିରନ୍ତର ଚାଲୁଥିବା ହେଲ୍ପଲାଇନ ସ୍ଥାପନ କରିବ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ କହିଛି। ଆରବିଆଇ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛି ଯେ ଅପରେଟର ଏବଂ ପ୍ରାଧିକୃତ ପେମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଶୀଘ୍ର ଆଉଟସୋର୍ସିଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଜାରି କରିବ।

ଉତ୍ତମ ଉପଭୋକ୍ତା ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ତିନୋଟି ଓମ୍ଫେଡ୍ସମ୍ୟାନ୍ ସ୍କିମ୍ – ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ଓମ୍ବୁଡ୍ସମ୍ୟାନ୍ ସ୍କିମ୍, NBFC ପାଇଁ ଓମ୍ବୁଡ୍ସମ୍ୟାନ୍ ସ୍କିମ୍ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ କାରବାର ପାଇଁ ଓମ୍ବୁଡ୍ସମ୍ୟାନ୍ ସ୍କିମ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବ |

ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ ବିକଳ୍ପ ବିବାଦର ସମାଧାନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସରଳ ଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କରିବା ପାଇଁ ତିନୋଟି ଲୋକପାଲ ଯୋଜନାକୁ ମିଶାଇ ‘ଏକ ନେସନ ୱାନ ଲୋକପାଲ’ର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି। ୟୁନିଫାଏଡ୍ ଲୋକପାଲ ଯୋଜନା ଜୁନ୍ ମାସରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ।