ବିଶ୍ୱ ଏଡସ ଦିବସ ୨୦୨୦: ଫ୍ଲୁ ଭଳି ସାଧାରଣ ହୋଇପାରେ ଏଡସ୍ ଲକ୍ଷଣ, ଜାଣନ୍ତୁ ଏଥିରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବାର ଉପାୟ

ଏଡସକୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ରୋଗ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | WHO ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୯ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ରୋଗର ୩୮ ନିୟୁତ ରୋଗୀ ଥିଲେ। UNAIDS ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ ୧୭ ଲକ୍ଷ ନୂଆ ଏଡସ୍ ରୋଗ ହୋଇଛି। ସେହି ବର୍ଷ ଏହି ରୋଗ ସହ ଜଡିତ କାରଣରୁ ୬ ଲକ୍ଷ ୯୦ ହଜାର ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଏଡସ୍ ବିଷୟରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧ ଡିସେମ୍ବରରେ ବିଶ୍ୱ ଏଡସ୍ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ | ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରତିରୋଧ କ’ଣ?

ପ୍ରଥମ ଲକ୍ଷଣ- ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହ୍ୟୁମନ ଇମ୍ୟୁନୋଡେଫିସିଏନ୍ସି ଭାଇରସର ଲକ୍ଷଣ ତିନିଟି ଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିର୍ଭର କରେ | ଏହା ମଧ୍ୟ ଜରୁରୀ ନୁହେଁ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି.ର ଲକ୍ଷଣ ସମାନ ରହିବ । 2 ରୁ 4 ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ, ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ ଲୋକଙ୍କ ଠାରେ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭିର ଫ୍ଲୁ ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଇଥାଏ।

ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲକ୍ଷଣ- ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି.ର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ରୋଗୀର ଜ୍ୱର, ଥଣ୍ଡା, ରାତିରେ ଝାଳ, ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଗଳା ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଥକାପଣ, ପାଟି ଘା ’ଏବଂ ଶରୀରର ଲାଲ୍ ଚକଡ଼ାର ଦାଗ ଭଳି ସମସ୍ୟା ହୋଇପାରେ। ଯଦି ଶରୀରରେ କ୍ରମାଗତ ଏପରି ସମସ୍ୟା ଥାଏ, ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରିବା ଉଚିତ୍ ।

ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲକ୍ଷଣ- ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମଧ୍ୟ ଭାଇରସ ଏକାଧିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ରହିଥା’ନ୍ତି | ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଭଳି ପ୍ରାୟ ସମାନ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ | ଅନେକ ଲୋକ ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅସୁସ୍ଥ ଦେଖାଯାନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ | ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ‘କ୍ରୋନିକ୍ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ଇନଫେକ୍ସନ’ କୁହାଯାଏ | ଲୋକମାନେ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା ନକରି ୧୦-୧୫ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ରହିପାରିବେ | ତଥାପି, ଏହା କିଛି ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବଢ଼ିଥାଏ |

ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଲକ୍ଷଣ- ଯଦି ଏଚ.ଆଇ.ଭି ସଂକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସା କରା ନ ଯାଏ, ତେବେ ଏହି ଭୂତାଣୁ ଆପଣଙ୍କ ଶରୀରର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଶୀଘ୍ର ଖରାପ କରିଥାଏ | ଏହାର ଭୟଙ୍କର ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ | ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଓଜନ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ କମିବା ଆରମ୍ଭ କରେ | ଜ୍ୱର ଏବଂ ରାତିର ଝାଳର ସମସ୍ୟା ବଢ଼ିଯାଏ |

ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ – ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବହୁତ କ୍ଳାନ୍ତ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ | ଲସିକା ଗ୍ରନ୍ଥି, ପେଲଭିସ୍, ବେକ ଏବଂ ବାହୁ ତଳେ (ଅଣ୍ଡର ଆର୍ମ) ଫୁଲିଯାଏ | ଏକ ସପ୍ତାହରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଡାଇରିଆ ହୋଇପାରେ | ଏହା ସହିତ ପାଟିରେ, ମଳଦ୍ୱାର ଏବଂ ଯୌନାଙ୍ଗରେ ଘା ହୋଇପାରେ |

ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନାଲି, ବାଦାମୀ, ଗୋଲାପୀ କିମ୍ବା ବାଇଗଣୀ ରଙ୍ଗର ଫୁଲା ମଧ୍ୟ ପାଟି, ଚର୍ମ କିମ୍ବା ନାକରେ ବାହାରିପାରେ | ଏଥିସହ ଅନେକ ରୋଗୀଙ୍କଠାରେ ସ୍ମୃତି ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ଏବଂ ଉଦାସୀନତା ଭଳି ସ୍ନାୟୁଗତ ରୋଗ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ | ଏହିପରି ଲକ୍ଷଣ ଅନ୍ୟ କେତେକ ରୋଗ ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ | ତେଣୁ ନର୍ଭସ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏହାକୁ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ |

ଏଡସ୍ କିପରି ବ୍ୟାପିଥାଏ- ସୁରକ୍ଷା ବିନା ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଲେ, ଏଡସ୍ ବିସ୍ତାର ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ | ଯଦି ସମାନ ସିରିଞ୍ଜ କିମ୍ବା ଛୁଞ୍ଚି ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ସଂକ୍ରମଣ ବିସ୍ତାର ହେବାର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଥାଏ | ଏହା ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ସଂକ୍ରମିତ ରକ୍ତ ଦୂଷିତ ଛୁଞ୍ଚି ଦ୍ବାରା କିମ୍ବା ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଅନ୍ୟ କାହା ଉପରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ବାରା ମଧ୍ୟ ବିସ୍ତାର ହୋଇପାରେ। ସଂକ୍ରମିତ ଯୋନୀ ନିଷ୍କାସନ(vaginal discharge), ବୀଜାଣୁ ଏବଂ ଖୋଲା କ୍ଷତ ସହିତ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଏହି ରୋଗ ବିସ୍ତାର ହୋଇପାରେ। ସଂକ୍ରମିତ ମହିଳାଙ୍କ ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ଦ୍ୱାରା ଏହା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ |

ଏଡସ୍ ରୋକିବା କ’ଣ – ଶରୀରରେ ଭାଇରସ ଅଧିକ ହାଭି ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର | ଏଡସ୍ ଚିକିତ୍ସାରେ ଆଣ୍ଟି-ରେଟ୍ରୋଭାଇରାଲ୍ ଥେରାପି ଏବଂ ଔଷଧ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଏହି ଔଷଧଗୁଡିକର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି.ର ପ୍ରଭାବକୁ କମ କରିବା, ଶରୀରର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ କ୍ଷମତାକୁ ମଜବୁତ କରିବା । କିନ୍ତୁ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଅନେକ ଅଭିଯାନ ଚାଲିଛି ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏଡସରୁ ସୁରକ୍ଷା ହେଉଛି ଏଡସର ଉପଶମ।