ନବରାତ୍ରୀରେ ନଅ ଦିନରେ ଦେବୀଙ୍କ ନଅଟି ସ୍ବରୂପକୁ ଏହି ଉପାୟରେ କରନ୍ତୁ ଉପାସନା, ଜାଣନ୍ତୁ ଏହାର ମନ୍ତ୍ର ଓ ବିଧି

ଆଜିଠାରୁ ଶାରଦୀୟ ନବରାତ୍ରୀ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଉଛି। ନଅ ଦିନ ଧରି ମାତାଙ୍କର ଭକ୍ତମାନେ ଦୁର୍ଗା ମାଙ୍କର ନଅ ସ୍ବରୂପର ପୂଜାପାଠ କରନ୍ତି | ନବରାତ୍ରୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ମାତା ଦେବୀଙ୍କର ବିଶିଷ୍ଟ ରୂପ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରୂପକୁ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ବାରା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ |

୧.ମା ଶୈଳପୁତ୍ରୀ-
ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-
ମା ଶୈଳପୁତ୍ରୀ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ଏକ ଅବତାର, ଯିଏ ତାଙ୍କ ପୂଜାରେ ସହଜରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଫଳାଫଳ ଦିଅନ୍ତି | କଳସ ସ୍ଥାପନା କରିବା ସମୟରେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ ଏବଂ ମାତାଙ୍କୁ ଧଳା ମିଠା ଏବଂ ଧଳା ଫୁଲ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ମାତାଙ୍କର ଆରତୀ କରନ୍ତୁ |

ମନ୍ତ୍ର-
ବନ୍ଦେ ବାଞ୍ଛିତଲାଭାୟ ଚନ୍ଦ୍ରାର୍ଧକୃତଶେଖରାମ ।
ବୃଷାରୂଢାଂ ଶୂଳଧରାଂ ଶୈଳପୁତ୍ରୀଂ ଯଶସ୍ବିନୀମ୍ ।।

(वन्दे वाञ्छितलाभाय चन्द्रार्धकृतशेखराम्।
वृषारुढां शूलधरां शैलपुत्रीं यशस्विनीम्॥)

୨. ମାତା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଣୀ-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି –

ପଞ୍ଚାମୃତ ସହିତ ଦେବୀଙ୍କୁ ସ୍ନାନ କରାନ୍ତୁ, ତା’ପରେ ଅକ୍ଷତ, କୁମ୍କୁମ୍, ସିନ୍ଧୁର, ମାତା ଦେବୀଙ୍କୁ ପଦ୍ମ କିମ୍ବା ମନ୍ଦାର ଫୁଲ ବ୍ୟତୀତ ଧଳା ଏବଂ ସୁଗନ୍ଧିତ ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ମିଶ୍ରି କିମ୍ବା ଧଳା ମିଠା ସହିତ ମାତାଙ୍କୁ ଆରତୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ, ହାତରେ ଫୁଲ ଧରି ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ

ମନ୍ତ୍ର
ଦଧାନା କର ପଦ୍ମାଭ୍ୟାସ ଅକ୍ଷମାଳା କମଣ୍ଡଳୁ ।
ଦେବୀ ପ୍ରସୀଦତୁ ମଈ ବ୍ରହ୍ମାଚାରୀଣ୍ୟନୂତ୍ନମା ।।
(दधाना कर पद्माभ्याम अक्षमाला कमण्डलू।
देवी प्रसीदतु मई ब्रह्मचारिण्यनुत्तमा।।)

୩. ମା ଚନ୍ଦ୍ରଘଂଟା
ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-
ଶୁଦ୍ଧ ପାଣି ଏବଂ ପଞ୍ଚାମୃତ ସହିତ ମାଆଙ୍କୁ ସ୍ନାନ କରାନ୍ତୁ | ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଫୁଲ, ଅକ୍ଷତ, କୁମ୍କୁମ୍, ସିନ୍ଦୁର ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ | କେଶର-କ୍ଷୀରରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମିଠା କିମ୍ବା କ୍ଷୀରିର ପ୍ରସାଦ କରନ୍ତୁ | ମାତାଙ୍କୁ ଧଳା ପଦ୍ମ, ନାଲି ରଙ୍ଗର ମନ୍ଦାର ଏବଂ ଗୋଲାପ ଫୁଲର ମାଳ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବା ସମୟରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ |

ମନ୍ତ୍ର-

ପିଣ୍ଡଜାପ୍ରଭରାରୁଢ଼ା, ଚଣ୍ଡକୋପାଷ୍ଟ୍ରକୈର୍ଯ୍ୟୁତା |
ପ୍ରସାଦଂ ତନୁତେ ମହ୍ୟଂ, ଚନ୍ଦ୍ରଘଂଟେତି ବିଶ୍ରୁତା।|
(पिंडजप्रवरारूढा, चंडकोपास्त्रकैर्युता।
प्रसादं तनुते मह्यं, चंद्रघंटेति विश्रुता।।)

୪.ମାତା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-

ନବରାତ୍ରୀର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ କଳସୀକୁ ପୂଜା କରି ମାତା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତୁ । ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭକ୍ତି ସହିତ ଦେବୀଙ୍କୁ ଫଳ, ଫୁଲ, ଧୂପ, ସୁଗନ୍ଧ, ଭୋଗ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ପୂଜା ପରେ ମାତା କୁଷ୍ମାଣ୍ଡାଙ୍କର ଦିବ୍ୟ ରୂପକୁ ମାଲପୁଆ ଅର୍ପଣ କରି ପୂଜା କରି କୌଣସି ଦୁର୍ଗା ମନ୍ଦିରରେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ପୂଜା ପରେ, ନିଜର ଗୁରୁଜନଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି ପ୍ରସାଦ ବଣ୍ଟନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ପ୍ରସାଦକୁ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ |

ମନ୍ତ୍ର-
ସୁରାସମ୍ପୂର୍ଣକଳସମ୍ ରୁଧିରାପ୍ଲୁତମେବ ଚ।
ଦଧାନା ହସ୍ତପଦ୍ମାଭ୍ୟାଂ କୁଷ୍ମାଣ୍ଡା ଶୁଭଦାସ୍ତୁ ମେ |
(सुरासम्पूर्णकलशं रुधिराप्लुतमेव च।
दधाना हस्तपद्माभ्यां कूष्माण्डा शुभदास्तु मे॥)

୫. ମାତା ସ୍କନ୍ଦମାତା-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-

ମାଆଙ୍କ ଶୃଙ୍ଗାର ପାଇଁ ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ | ସ୍କନ୍ଦମାତା ଏବଂ ଭଗବାନ କାର୍ତ୍ତିକେୟଙ୍କୁ ନମ୍ରତାର ସହିତ ପୂଜା କରାଯିବା ଉଚିତ୍। କୁମ୍କୁମ୍, ଅକ୍ଷତ, ଫୁଲ, ଫଳ ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ଉପାସନା କରନ୍ତୁ | ଚନ୍ଦନ ଲଗାନ୍ତୁ, ମାଆଙ୍କ ଆଗରେ ଘିଅର ଏକ ଦୀପ ଜାଳନ୍ତୁ | ଏହି ଦିନ ଭଗବତୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ କଦଳୀର ଭୋଗ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରସାଦ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କୁ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ |

ମନ୍ତ୍ର-
ସିଂହାସନଗତା ନିତ୍ୟଂ ପଦ୍ମାଶ୍ରୀତକରଦ୍ବୟା |
ଶୁଭଦାସ୍ତୁ ସଦା ଦେବୀ ସ୍କନ୍ଦମାତା ଯଶସ୍ୱିନୀ |
(सिंहासनगता नित्यं पद्माश्रितकरद्वया।
शुभदास्तु सदा देवी स्कन्दमाता यशस्विनी॥)

୬.ମାତା କାତ୍ୟାୟୀନି-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-
ପୂଜା ପଦ୍ଧତି ଆରମ୍ଭ କରିବା ସମୟରେ, ହାତରେ ସୁଗନ୍ଧିତ ଫୁଲ ଦେଇ ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଏବଂ ଦେବୀଙ୍କ ମନ୍ତ୍ର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କରିବା। ମା’ଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ଶୃଙ୍ଗାର ସାମଗ୍ରୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ମାଙ୍କୁ ମହୁ ବହୁତ ପସନ୍ଦ ତେଣୁ ଦେବୀଙ୍କୁ ମହୁ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ । ଦେବୀଙ୍କ ପୂଜା ସହିତ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପୂଜା କରାଯିବା ଉଚିତ୍।

ମନ୍ତ୍ର-
ଚନ୍ଦ୍ର ହସୋଜ୍ଜୱାଲକରା ଶାର୍ଦୁଲବର୍ ବାହନା |
କାତ୍ୟୟନି ଶୁଭଂଦଦ୍ୟା ଦେବୀ ଦାନବଘାତିନୀ ||
(चंद्र हासोज्जवलकरा शार्दूलवर वाहना|
कात्यायनी शुभंदद्या देवी दानवघातिनि||)

୭.ମା କାଳରାତ୍ରୀ-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-

କଳସୀ ପୂଜା କରିବା ପରେ ମାଆଙ୍କ ଆଗରେ ଏକ ଦୀପ ଜାଳନ୍ତୁ ଏବଂ ରୋଲି, ଅକ୍ଷତ, ଫଳ, ଫୁଲ ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ପୂଜା କରନ୍ତୁ | ଦେବୀଙ୍କୁ ଲାଲ ଫୁଲ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରିୟ, ତେଣୁ ପୂଜାରେ ମନ୍ଦାର କିମ୍ବା ଗୋଲାପ ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ମାତା ବହୁତ ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି | ମା କାଳୀଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରି ମନ୍ତ୍ର ଜାପ କରନ୍ତୁ, ମାତାଙ୍କୁ ଗୁଡ଼ର ଭୋଗ ଲଗାନ୍ତୁ ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କୁ ଗୁଡ଼ ଦାନ କରନ୍ତୁ |

ମନ୍ତ୍ର
ଏକବେଣୀ ଜପାକର୍ଣ୍ଣପୁରା ନଗ୍ନା ଖରାସ୍ଥିତା ।
ଲମ୍ବୋଷ୍ଠୀ କାର୍ଣ୍ଣିକାକର୍ଣ୍ଣି ଲୈତାଭ୍ୟକ୍ତ ଶରୀରିଣୀ
ବାମପାଦୋଲ୍ଲସଲ୍ଲୋହ ଲତାକଣ୍ଟକଭୂଷଣା ।
ବର୍ଧନ ମୂର୍ଧଧ୍ବଜା କୃଷ୍ଣ୍ଣା କାଳରାତ୍ରୀର୍ଭୟଡକରୀ ।।
(एकवेणी जपाकर्णपूरा नग्ना खरास्थिता।
लम्बोष्ठी कर्णिकाकर्णी तैलाभ्यक्त शरीरिणी॥
वामपादोल्लसल्लोह लताकण्टकभूषणा।
वर्धन मूर्धध्वजा कृष्णा कालरात्रिर्भयङ्करी॥)

୮.ମାତା ମହାଗୌରୀ-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି- ଅଷ୍ଟମୀ ଦିନ, ସକାଳେ ଗାଧୋଇବା ଏବଂ ଧ୍ୟାନ କରିବା ପରେ, କଳସୀକୁ ପୂଜା କରିବା ପରେ, ବିଧି ଅନୁଯାୟୀ ମାତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତୁ | ଏହି ଦିନ ମାତାଙ୍କୁ ଧଳା ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ, ମାଆଙ୍କୁ ବନ୍ଦନା ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ | ଏହି ଦିନ ମା’ଙ୍କୁ ହାଲୁୱା, ପୁରୀ, ପନିପରିବା, ବିରି ଏବଂ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ମାଙ୍କୁ ଚୁନରି ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଘରେ ଅଷ୍ଟମୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ, ତେବେ ଆପଣ ପୂଜା ପରେ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଦେଇପାରିବେ, ଏହା ଶୁଭ ଫଳ ଦିଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ।

ମନ୍ତ୍ର
ଶ୍ବତେ ବୃଷେ ସମରୁଢ଼ା ଶ୍ବେତାମ୍ବରାଧରା ଶୁଚିଃ ।
ମହାଗୌରୀ ଶୁଭଂ ଦଦ୍ୟାମ୍ନହାଦେବପ୍ରମୋଦଦା ।।
(श्वेते वृषे समरूढा श्वेताम्बराधरा शुचिः।
महागौरी शुभं दद्यान्महादेवप्रमोददा।।)

୯. ମାତା ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀ-

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-

ସର୍ବପ୍ରଥମେ, କଳସ ଏବଂ ଏଥିରେ ସ୍ଥାପିତ ସମସ୍ତ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ପରେ ଜଣେ ଧ୍ୟାନ କରିବା ଉଚିତ୍ | ରୋଲି, ମୋଲି, କୁମ୍କୁମ୍, ଫୁଲ ଚୁନରି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଭକ୍ତି ସହିତ ମାତାଙ୍କୁ ଉପାସନା କରନ୍ତୁ | ମା’ଙ୍କୁ ହାଲୁୱା, ପୁରୀ, କ୍ଷିରି, ବୋଟ, ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ଏହା ପରେ ମାତାଙ୍କର ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଏହି ଦିନ ନଅ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ଘରେ ଭୋଜନ କରାଇବା ଉଚିତ୍ | ଝିଅମାନଙ୍କର ବୟସ ଦୁଇ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଏବଂ ୧୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅତିକମରେ ୯ ହେବା ଉଚିତ୍ | ନବ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀ ଅନ୍ତିମ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ବାରା ଭକ୍ତମାନଙ୍କର ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୁଏ | ଏହି ଉପାୟରେ କରାଯାଇଥିବା ପୂଜା ମାଆଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ତାଙ୍କ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଉପରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରେ | ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଦୁନିଆରେ ଧର୍ମ, ଅର୍ଥ, କାମ ଏବଂ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତି ହୁଏ |

ମନ୍ତ୍ର-
ସିଦ୍ଧଗନ୍ଧର୍ବୟକ୍ଷାଦ୍ୟୌରସୁରମରୈରପି,
ସେବ୍ୟମାନା ସଦା ଭୁୟାତ୍ ସିଦ୍ଧିତା ସିଦ୍ଧିଦାୟିନୀ |
(सिद्धगन्धर्वयक्षाद्यैरसुरैरमरैरपि,
सेव्यमाना सदा भूयात सिद्धिदा सिद्धिदायिनी।)