ବିଣା ଧାନ ୧୧: ଓଡିଶାରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ହୃଦୟ ଜିତିଥିବା ଏକ ଧାନ କିସମ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଚାଉଳ, ଓଡିଶାର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖାଦ୍ୟ ଫସଲ, ଯାହାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ବର୍ଷା ଋତୁରେ ପ୍ରାୟ ୩.୫ ମିଲିୟନ ହେକ୍ଟର ଚାଷ ଜମିରେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ବର୍ଷା ଆଧାରିତ ଫସଲ ଅଟେ, କାରଣ ରାଜ୍ୟର କେବଳ ୩୫% ଧାନ ଫସଲ ଚାଷଜମି ଜଳସେଚିତ ହୋଇଥାଏ । ମରୁଡି, ବନ୍ୟା କିମ୍ବା ଉଭୟ ଚାଉଳ ଉତ୍ପାଦନକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାନ୍ତି । ଓଡିଶାରେ ୧.୭ ଟନ୍‌/ହେକ୍ଟରରେ ହାରାହାରି ଅମଳ ପଞ୍ଜାବ, ହରିଆନା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ତାମିଲନାଡୁ ଭଳି ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ତୁଳନାରେ କମ୍ ରହିଛି ଏବଂ ଏହା ୨.୫୮ ଟନ୍‌/ହେକ୍ଟର (ଆଗ୍ରିକଲ୍‌ଚର ଆଉଟ୍‌ଲୁକ୍‌, ୨୦୧୭)ର ଜାତୀୟ ହାର ତୁଳନାରେ ନିମ୍ନରେ ରହିଛି । ଓଡିଶାରେ ମୋଟ ଚାଉଳ କ୍ଷେତ୍ରର ୩୭% ଗଠନ କରୁଥିବା ଅଗଭୀର ନିମ୍ନ ଜମିଗୁଡିକରେ ୨୦-୨୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ଲଲାଟ, ନବୀନ, ଏମ୍‌ଟିୟୁ୧୦୦୧ ଓ ଏମ୍‌ଟିୟୁ ୧୦୧୦ ଭଳି ଚାଉଳ କିସମଗୁଡିକୁ ଚାଷ କରାଯିବା ଜାରି ରହିଛି, ଫଳରେ ଏହା ଅମଳ ଅସ୍ଥିରତା ଏବଂ କୀଟନାଶକ ଓ ରୋଗଗୁଡିକର ବୃଦ୍ଧିର କାରଣ ପାଲଟୁଛି । ଅନେକ କୃଷକ ଅଗଭୀର ନିମ୍ନଜମିଗୁଡିକ ପାଇଁ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣା ଓ ପୂଜା ଭଳି ଅଧିକ ଅମଳ ସମ୍ଭାବନା ଥିବା ନିମ୍ନ ଜମି ଚାଉଳ କିସମକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ମରୁଡି ଏଭଳି ଦୀର୍ଘ ଅବଧିର କିସମଗୁଡିକରେ ମଧ୍ୟ ଗମ୍ଭୀର ଅମଳ ହ୍ରାସର କାରଣ ହୋଇଥାଏ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ୧ରୁ ୨ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫସଲକୁ ବୁଡାଇ ରଖୁଥିବା ବନ୍ୟାଗୁଡିକ ଅଗଭୀର ନିମ୍ନଜମି ପରିବେଶରେ ଅଧିକ ସାଧାରଣ ହୋଇଗଲାଣି ।
ଅଗଭୀର ନିମ୍ନଚାଷ ଜମିଗୁଡିକ ଏକ ବିବିଧତାର ଆବଶ୍ୟକ କରୁଛନ୍ତି ଯାହା ଅନ୍ୟ ଲୋକପ୍ରିୟ କିସମଗୁଡିକ ତୁଳନାରେ ଉନ୍ନତ ଅମଳ ପ୍ରଦାନ କରିବ ଏବଂ ବନ୍ୟା ହେତୁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ସ୍ୱଳ୍ପ ଜଳମଗ୍ନତାକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରିବ । ଏହାଛଡା ୧୧୫ରୁ ୧୨୦ ଦିନର ଅବଧି ସହିତ ଏକ ବିବିଧତା ରଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ଯାହାଫଳରେ ଚାପ ନଥିବା ସ୍ଥିତିରେ ଉକ୍ତ ଚାଷଜମିକୁ ଡାଲି, ତୈଳବୀଜ ଓ ପନିପରିବା ଭଳି ୨ୟ ଫସଲ ପାଇଁ ଅମଳ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ଅବଧିର ବିବିଧତା ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳୀନ ଚାଉଳ ଫସଲ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉପଯୋଗୀ ଅଟେ ।
ବିଣା ଧାନ ୧୧, ବାଂଲାଦେଶ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଆଗ୍ରିକଲ୍‌ଚର (ବିଆଇଏନ୍‌ଏ) ଏହି ଆବଶ୍ୟକତାଗୁଡିକ ସହ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ମେଳ ଖାଉଛି ଏବଂ ଏହାର ୫.୫ ଟନ୍‌/ହେକ୍ଟର୍‌ର ଏକ ଅମଳ ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି କିସମ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆନ୍ ମେଗା ଭେରାଇଟି ସିହେରାଙ୍ଗର ଏକ ସବ୍‌ମର୍‌ଜେନ୍ସ ଟଲେରାଂଟ୍ ଭର୍ସନ ଅଟେ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ୨ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳମଗ୍ନତାକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରିଥାଏ । ଏହା ମଧ୍ୟମ ପତଳା ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ଜଳମଗ୍ନ ସ୍ଥିତି ଅଧିନରେ ୧ରୁ ୩ ଟନ୍‌/ହେକ୍ଟରରୁ ଅଧିକ ଅମଳ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବେଳେ ଏହାର ସମାନ ଅବଧିର ଅନ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ କମ୍ ଅମଳ କିସମଗୁଡିକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାର କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏହି କିସମକୁ ମିଳିତ ଭାବେ ଭାରତ, ବାଂଲାଦେଶ ଓ ନେପାଳରେ ‘ସିଡ୍‌ସ ୱିଦ୍‌ଆଉଟ୍ ବର୍ଡର୍‌ସ’ ଅଭିଯାନ ଅଧିନରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ସ୍ୱଳ୍ପ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ନୂତନ ଚାଉଳ କିସମଗୁଡିକୁ କୃଷକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଂଚାଇବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ବିବିଧତାର ଉନ୍ମୋଚନ ପାଇଁ ସାଧାରଣ ପରିମାପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥାଏ । ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ କୃଷି ବିଭାଗ (ଡିଓଏ) ସହଯୋଗରେ ଆଇଆର୍‌ଆର୍‌ଆଇ ୨୦୧୬ରେ ଓଡିଶାରେ ‘ବିଣା ଧାନ ୧୧’ର ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲା ।
\”ଆଇଆର୍‌ଆର୍‌ଆଇ ଗତ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ଏହି କିସମକୁ ଭାରିଏଟାଲ କ୍ୟାଫେଟେରିଆ, ହେଡ୍‌-ଟୁ-ହେଡ୍ ଟ୍ରାଏଲ୍ ଓ କ୍ଲଷ୍ଟର୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିଛି । ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଅଧିକ ଅମଳ ଓ ଉତ୍ପାଦନରେ ସି୍ଥରତା ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଏହି କିସମକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କଲା, ଯେପରି ବର୍ଦ୍ଧିତ ବିହନ ଚାହିଦାରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା । ଓଡିଶା ଷ୍ଟେଟ୍ ସିଡ୍ କର୍ପୋରେଶନ (ଓଏସ୍‌ଏସ୍‌ସି) ପିଏସିଏସ୍ ଓ ଡିଲର୍‌ମାନଙ୍କର ଏହାର ନେଟ୍‌ୱର୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ବିହନ ପ୍ରଦାନ କରି ବର୍ଦ୍ଧିତ ଚାହିଦାକୁ ପୂରଣ କରିଥିଲା ।\’
ଡିଓଏର ସିଡ୍ ସେଲ୍ ଦ୍ୱାରା ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିବା ଏହି କିସମର ବିହନ ବିକ୍ରି ତଥ୍ୟ ୫ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୧୭ ଗୁଣ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ସୂଚାଉଛି । ବିଣା ଧାନ ୧୧ ବିହନ ବିକ୍ରି ୨୦୧୭ର ୧୦୪୧ କ୍ୱିଂଟାଲରୁ ୨୦୨୦ରେ ୧୬୯୧୨.୮ କ୍ୱିଂଟାଲ୍‌କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଜଳମଗ୍ନ ସହନଶୀଳତା, ସ୍ୱଳ୍ପାବଧି, ଅଣ-ରହଣୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ଫସଲ କ୍ଷତିକୁ ଏଡାଉଥିବା କିମ୍ବା ହ୍ରାସ କରୁଥିବା କୀଟନାଶକ ଓ ରୋଗଗୁଡିକ ପ୍ରତି ନିମ୍ନ ଗ୍ରହଣଶୀଳତା, ଶିଳ୍ପ ଚାହୁଁଥିବା ପଫ୍‌ଡ ଓ ପ୍ରେସ୍‌ଡ ଚାଉଳ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଗୁଣବତା ଆଦି ଗୁଣଗୁଡିକ ଏହାକୁ କୃଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ କିସମରେ ପରିଣତ କରିଛି । ବିଶେଷ କରି ମହିଳାମାନେ ଏହାର ଭଲ ସ୍ୱାଦ ଓ ଇନ୍ଧନ ଦକ୍ଷତାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି କାରଣ ଅନ୍ୟ କିସମ ତୁଳନାରେ ଏହି ଦରସିଝା ଚାଉଳ ୧୦ରୁ ୧୫ ମିନିଟ୍ କମ୍ ସମୟ ନେଇଥାଏ ।ଏହି କିସମ ଏହାର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା ଓ ଏହାର ବଜାରକୁ ବିସ୍ତାର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିବା ପରେ ମନେ ହେଉଛି ଏବଂ ଏହା ଓଏସ୍‌ଏସ୍‌ସି ଓ ଅନ୍ୟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦକଙ୍କ ଯୋଜନାରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେଉଛି ଯେଉଁମାନେ ଆଗାମୀ ବର୍ଷଗୁଡିକରେ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଯୋଜନା ରଖିଛନ୍ତି ।